Μετενσάρκωση

Άρθρο του Γαβριήλ Σιμονέτου

Εισαγωγή

Στη σημερινή εκδήλωση, στη μνήμη της H.P.Blavatsky ιδρύτριας της σύγχρονης Θεοσοφίας, θα ήθελα να αναφερθώ επιγραμματικά στους χαρακτηρισμούς που έδωσε για την Μπλαβάτσκυ στο βιογράφο του Louis Fisher, o μεγάλος άγιος και σοφός Mahatma Gandhi. Ο Γκάντι με δυο λόγια σκιαγραφεί την προσωπικότητα και το έργο της, λέγοντας : "Ο άνθρωπος της Δύσης, γνώρισε τη διαφορά του από την κατσίκα μου, μέσα από τη Θεοσοφία...Η Θεοσοφία είναι η διδασκαλία της Κας Μπλαβάτσκυ...Η Θεοσοφία είναι το απάνθισμα του Ινδουισμού...Η Θεοσοφία είναι η αδελφότητα του ανθρώπου". Έλεγε ακόμα : "Σαν νέος στην Ινδία, υπήρξα αθεϊστής γιατί έτσι ήταν τότε "της μόδας", αλλά όταν αργότερα, σαν δευτεροετής φοιτητής στην Αγγλία, συνάντησα την Κα Μπλαβάτσκυ, διάβασα το "Κλειδί στη Θεοσοφία" και οι θεοσοφιστές μου μίλησαν για την Μπαγκαβάτ Γκιτά, αισθάνθηκα ντροπή για την άγνοιά μου και αναθεώρησα τις αξίες της μέχρι τότε ζωής μου".

Σήμερα 109 χρόνια από τον θάνατο της Ε.Π.Μπλαβάτσκυ, από κανέναν άνθρωπο αυτής της γενιάς δεν μπορεί να μην υποστηριχθεί ότι προσέφερε τα περισσότερα για την αποκάλυψη και μετάδοση των σφραγισμένων μυστικών της Ανατολικής σκέψης, σοφίας και φιλοσοφίας, στον τότε αφελή και ανυποψίαστο Δυτικό κόσμο. Σίγουρα κανείς δεν μπόρεσε μέχρι τις μέρες της, να πληροφορήσει τον προσκολλημένο - στα φανατισμένα, στενοκέφαλα, στενόκαρδα και πολλές φορές επικίνδυνα ιερατεία - θρησκευόμενο Δυτικό κόσμο, για τις αλήθειες και τις πραγματικότητες που σκόπιμα του είχαν αποκρυφτεί.
Η Ε.Μπλαβάτσκυ υπήρξε για τους Μεγάλους Διδασκάλους της Ινδίας, ό,τι ο Ιωάννης ο Πρόδρομος για τον Χριστό. Άνοιξε το δρόμο - σε Ευρώπη, Αμερική και έμμεσα στην Αφρική και την Αυστραλία - να διαδώσουν την αρχαιότερη, τη μοναδική θρησκεία, τη θρησκεία της Αγάπης, μακριά από φανατισμούς και κάθε είδους πίστεις και δόγματα, και να διδάξουν τον μυστικισμό με έναν σύγχρονο και επιστημονικό τρόπο.
Σήμερα, στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, το έργο της Μπλαβάτσκυ έρχεται στο προσκήνιο και γίνεται ακόμη πιο σεβαστό. Συγκεκριμένα, στο κεφάλαιο της μετενσάρκωσης που διαπραγματευόμαστε σήμερα, έδωσε τόσο ξεκάθαρες ερμηνείες και εξηγήσεις, που μέχρι πριν από εκατό χρόνια δεν μπορούσαν να τις έχουν στη Δύση, έστω κι αν μελετούσαν όλους τους σοφούς της αρχαιότητας και τους χριστιανούς Πατέρες μαζί. Τα γραπτά των χριστιανών μυστών είχαν ξεχαστεί και ακόμη, οι Πάπες και οι Αυτοκράτορες είχαν φροντίσει να κάψουν κάθε τι που δεν ήταν σύμφωνο με τις απόψεις και τα συμφέροντά τους. Αυτές τις Εσωτερικές γνώσεις ξαναέφερε στο προσκήνιο η μεγάλη μεταφυσικός και μυστικίστρια Ε.Π.Μπλαβάτσκυ.

Μετενσάρκωση: Ιησούς και Χριστιανοί άγιοι

Το ερώτημα για μας σήμερα είναι, αν η μετενσάρκωση αποτελεί ένα μέρος της Χριστικής διδασκαλίας, το οποίο δεν διασώθηκε μέχρι τις μέρες μας. Στο κείμενο που ακολουθεί, γίνεται προσπάθεια να καταγράψουμε με τη μεγαλύτερη δυνατή συντομία, τις πληροφορίες που μπορούμε να αντλήσουμε από την Καινή Διαθήκη, από μερικά Απόκρυφα Βιβλία, από γραπτά των χριστιανών Πατέρων των πρώτων χριστιανικών χρόνων, καθώς και από γραπτά μεγάλων Μυστών της Ανατολικής και Δυτικής εκκλησίας. Παράλληλα όμως με τις ορθόδοξες εκκλησιαστικές χριστιανικές αντιλήψεις, θα αντλήσουμε πληροφορίες και από κείμενα των χριστιανών Γνωστικών και άλλων αιρετικών ομάδων, όπως των Αλβιγήνων ή Καθαρών κλπ.
Η Καινή Διαθήκη γράφτηκε πολύ μετά τη Σταύρωση του Ιησού και τα κείμενά της πέρασαν μέσα από τη λογοκρισία θρησκευτικών συμβουλίων. Στο Συμβούλιο της Νίκαιας το 325 μ.Χ., που αποφάσισε ποιά βιβλία θα αποτελέσουν τη Βίβλο που έχουμε σήμερα στα χέρια μας, παραδόθηκαν πολλά ακόμα Ευαγγέλια, βιβλία και κείμενα, για να συμπεριληφθούν στη Βίβλο που θα καθόριζε τη Χριστιανική πίστη. Από αυτά, όσα βιβλία και κείμενα απορρίφθηκαν από το Συμβούλιο, δόθηκε εντολή να καταστραφούν αμέσως, για να μην μπερδεύουν, υποτίθεται, τον κόσμο. Έτσι, επειδή την εποχή εκείνη υπήρχε, μεταξύ των ιερατικών κύκλων, έντονη η αντίληψη ότι η έννοια της μετενσάρκωσης επιδρούσε αρνητικά στη συμπεριφορά και τη νοοτροπία του κόσμου, διόρθωσαν κατά το δοκούν τα Ευαγγέλια και τα διάφορα θρησκευτικά κείμενα και έκαψαν τα υπόλοιπα. Είναι απορίας άξιον, πώς μπόρεσαν να διαφύγουν από τη λογοκρισία οι πραγματικά λίγες αναφορές για τη μετενσάρκωση, που υπάρχουν στα βιβλία, τα οποία μας επιβλήθηκαν από τα ιερατεία να καθορίζουν μέχρι σήμερα τη χριστιανική μας πίστη και παράδοση.
Υποθέτουμε ότι ο Προφήτης Ηλίας έζησε τον 9ο π.Χ. αιώνα. Τέσσερεις αιώνες αργότερα, ο Μαλαχίας αναφέρει την εξής προφητεία (Δ 4,5) : "...Ιδού εγώ θέλω σας αποστείλει Ηλία τον προφήτη, πριν έλθη η ημέρα του Κυρίου η μεγάλη και επιφανής..."

Στην Καινή Διαθήκη, γίνεται αναφορά αυτής της προφητείας σε δέκα περιπτώσεις:

1. όταν ο Ιησούς ρωτάει τους μαθητές του "τίνα με λέγουσι οι άνθρωποι ότι είμαι εγώ ο Υιός του ανθρώπου", οι μαθητές του απάντησαν, "άλλοι μεν Ιωάννην τον Βαπτιστήν, άλλοι δε Ηλίαν και άλλοι Ιερεμίαν ή ένα των Προφητών" (Ματθ. 16 : 13-14).
2. "Και ενώ κατέβαινον από του όρους, παρήγγειλεν εις αυτούς ο Ιησούς λέγων, μη είπητε προς μηδένα το όραμα εωσού ο Υιός του ανθρώπου αναστηθεί εκ νεκρών. Και ηρώτησαν αυτόν οι μαθηταί αυτού λέγοντες, δια τι λοιπόν λέγουσιν οι γραμματείς ότι πρέπει να έλθει ο Ηλίας πρώτον; ο δε Ιησούς αποκριθείς είπε προς αυτούς: Ο Ηλίας μεν έρχεται πρώτον και θέλει αποκαταστήσει πάντα. Σας λέγω όμως ότι ήλθεν ήδη ο Ηλίας και δεν εγνώρισαν αυτόν αλλ' έπραξαν εις αυτόν όσα ηθέλησαν. Ούτω και ο Υιός του ανθρώπου μέλλει να πάθει υπ' αυτών. Τότε εννόησαν οι μαθηταί ότι περί Ιωάννου του Βαπτιστού είπε προς αυτούς" (Ματθ. 17: 10-13).
3. "Ενώ δε ούτοι ανεχώρουν, ήρχισεν ο Ιησούς να λέγη προς αυτούς περί του Ιωάννου...και αν θέλητε να δεχθείτε τούτο, αυτός είναι ο Ηλίας όστις έμελλε να έλθει. Ο έχων ώτα ακουέτω" (Ματθ. 11: 6 και13-14).
4. Οι πιο πάνω αναφορές του Ματθαίου επαναλαμβάνονται από τον Λουκά και δύο φορές από τον Μάρκο, και από αυτές γίνεται επίσης φανερό, ότι οι Εβραίοι εκείνης της εποχής περίμεναν την επαναγέννηση όχι μόνο του Ηλία αλλά και άλλων από τους προφήτες (Λουκ. 9:18-19, Μάρκ. 8:28-30 και 9:9-13). Βέβαια εδώ σημειώνεται και μία από τις πολλές ανακολουθίες που παρατηρούνται στα Ευαγγέλια, που η ιερατική λογοκρισία παρέλειψε να τακτοποιήσει. Στον Ιωάννη (1 : 19-27) διαβάζουμε κάτι αντίθετο με τα πιο πάνω. Ο ίδιος ο Ιωάννης ο Πρόδρομος λέει ότι δεν είναι ο Ηλίας. Άραγε μήπως ήταν και το αγνοούσε; Σε αυτή την ερώτηση δεν μπορούμε να έχουμε μια ανεπηρέαστη απάντηση...διαβάζουμε και απορούμε..."Απέστειλαν οι Ιουδαίοι εξ Ιεροσολύμων ιερείς και Λευίτας" και ερώτησαν τον Ιωάννην. "Συ τις είσαι;... και ομολόγησεν ότι δεν είμαι εγώ ο Χριστός. Και ηρώτησαν αυτόν, ...ο Ηλίας είσαι συ και λέγει, δεν είμαι. Ο προφήτης είσαι συ ; και απεκρίθη όχι. Είπον λοιπόν προς αυτόν, τις είσαι δια να δώσομε απόκρισιν εις τους αποστείλαντας ημάς ; τι λέγεις περί σεαυτού ;" Ο Ιωάννης τότε αποκρίθηκε με τα λόγια του Ησαία ( Μ 3 ): "Εγώ είμαι φωνή βοώντος εν τη ερήμω"... " Και ηρώτησαν αυτόν,... δια τι βαπτίζεις εάν συ δεν είσαι ο Χριστός, ούτε ο Ηλίας, ούτε ο προφήτης ; ..."κλπ
5. "Ήκουσε δε ο Ηρώδης ο τετράρχης πάντα τα γινόμενα υπ' αυτού και ήτο εν απορία, διότι ελέγετο υπό τινων ότι ο Ιωάννης ανέστη εκ νεκρών, υπό τινων άλλων ότι Ηλίας εφάνη και υπό άλλων ότι ανέστη είς των αρχαίων προφητών"(Μάρκ. 6 : 14-15).

Η επαναγέννηση των Σωτήρων και των Προφητών, είναι γενικά παραδεκτή μέσα στις Χριστιανικές διδασκαλίες. Αλλά τί γίνεται με τους κοινούς θνητούς; Αυτοί επανέρχονται ; Η δυνατότητα αυτή καθώς και ο νόμος του Κάρμα, ήταν γνωστός στους μαθητές του Ιησού και γι αυτό τον ρώτησαν για τον εκ γενετής τυφλό, αν έφταιξε ο ίδιος ή οι γονείς του. Ακόμη ήταν δεκτός και από τον Παύλο, που αναφερόμενος στον Ιακώβ και τον αδελφό του Ησαύ λέει ότι..."τον ένα ο Θεός αγάπησε και τον άλλο μίσησε πριν από τη γέννησή τους"...(Μαλαχ. Α: 2-3). Αλλά υπάρχουν και από τον Ιησού αναφορές στον Καρμικό νόμο όταν λέει, "..επίστρεψον την μάχαιράν σου εις τον τόπον αυτής διότι πάντες όσοι πιάσωσι μάχαιραν, δια μαχαίρας θέλουσιν απολεσθεί" (Ματθ.26 : 52). Και σε ένα άλλο σημείο λέει : "...δεν είναι ουδείς όστις αφήσας την οικίαν,... τα τέκνα, τους αγρούς ένεκεν εμού και του Ευαγγελίου και δεν θέλει λάβει εκατονταπλάσια και εν τω καιρώ τούτω...και εν τω ερχομένω αιώνι θα έχει ζωήν αιώνιον"(Μάρκ. 10 : 29-30).

Τα απόκρυφα βιβλία

Επτά από τα δεκατέσσερα απόκρυφα θεωρούνται κανονικά από την Καθολική Εκκλησία και αποτελούν μέρος της Παλαιάς Διαθήκης τους. Σε δύο από αυτά διαβάζουμε :

1. "...επειδή η φύση μου ήταν αγαθή σαν του παιδιού, τώρα, είχα την τύχη να έρθω σε ένα αμόλυντο σώμα..." (Σοφία Σολ. Η : 19-20).
2. "...βάσανα θα έχουν οι αμαρτωλοί που ξεχνούν το Νόμο του Ύψιστου Θεού...όταν πεθάνουν θα βασανιστούν και όταν ξαναγεννηθούν θα υποφέρουν..."(Εκκλησιαστής).

Οι Πατέρες της Εκκλησίας και οι χριστιανοί μύστες

Οι Πατέρες της εκκλησίας δεν συμφωνούσαν όλοι μεταξύ τους σχετικά με τη φύση και το πεπρωμένο της ψυχής. Ο Ιερεμίας (304-420 μ.Χ.), αναφέρει διάφορες απόψεις και θεωρίες διαφόρων Πατέρων και άλλων "αιρετικών". Από αυτούς, άλλοι δέχονταν τις απόψεις του Πλάτωνα, του Πυθαγόρα και του Ωριγένη, δηλαδή ότι οι ψυχές ήρθαν στη Γη από τον Ουρανό, άλλοι των Στωικών και άλλων "Αιρετικών" ότι είναι της ίδιας ουσίας με το Θεό και έρχονται πάνω στη Γη, όταν Αυτός διατάξει. Άλλοι τέλος, δέχονταν ότι οι ψυχές συνεχώς δημιουργούνται και στέλνονται μέσα σε ανθρώπινα σώματα. Η άποψη αυτή είναι γραμμένη και στο Ευαγγέλιο.
Ο μάρτυρας Ιουστίνος (100-165 μ.Χ.), δέχεται ότι οι ψυχές ενσαρκώνονται πολλές φορές σε διάφορα ανθρώπινα σώματα, χωρίς κάθε φορά ο άνθρωπος να θυμάται τις προηγούμενές του ενσαρκώσεις. Αν η ζωή του ανθρώπου είναι ζωώδης, έλεγε, η ψυχή μπορεί στην επόμενή της ενσάρκωση, να ενσαρκωθεί στο σώμα κάποιου ζώου.
Ο Κλήμης Αλεξανδρείας (150-220 μ.Χ.), ήταν Πλατωνιστής και έλεγε ότι υπάρχει μια Εσωτερική Χριστιανική διδασκαλία που δεν είναι για όλους. Βάσει αυτής, έλεγε ότι και εμείς προϋπήρξαμε σαν ψυχές και ο Χριστός προϋπήρξε, υπάρχει και θα υπάρχει πάντα πάνω στη Γη.
Ο Τερτυλλιανός (155-240 μ.Χ.), ο Λατίνος Πατέρας που ασπάστηκε τον Χριστιανισμό το 190 μ.Χ. θεωρήθηκε αιρετικός. Ήταν αρχηγός ενός μικρού θρησκευτικού κινήματος στην Καρθαγένη. Στο βιβλίο του "De anima", αφιέρωσε επτά κεφάλαια για να αμφισβητήσει τη θεωρία της μετενσάρκωσης, την οποία θεωρούσε αντίθετη με το φαινόμενο της αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού, εκείνη την εποχή. "Το ότι δεν θυμόμαστε τις προηγούμενες ζωές, είναι επειδή δεν προϋπήρξαν" έλεγε. Και ακόμη. "Το να επιστρέψει μια ψυχή από τον άνθρωπο στο ζώο, είναι μια γελοία παραδοχή". "Ο Πυθαγόρας, έλεγε, ήταν ένας παραμυθάς που χάιδευε τα αυτιά των ανθρώπων, όταν τους μιλούσε για προηγούμενες ζωές".
Ο Ωριγένης, ο πολυγραφότατος μεγάλος Έλληνας θεολόγος (185-254 μ.Χ.), μαζί με τον Αυγουστίνο, υπήρξαν οι κορυφαίοι των θεολόγων Πατέρων. Ο Άγιος Γρηγόριος της Νύσσης τον αποκαλούσε "πρίγκιπα της χριστιανικής γνώσης" και ο Έρασμος έλεγε ότι ο Ωριγένης "άνοιξε τους κρουνούς της θεολογίας στους ανθρώπους". Ο Ωριγένης ήταν υπέρμαχος της Πλατωνικής φιλοσοφίας και έλεγε ότι "οι ψυχές που έχουν οι άνθρωποι, είναι αθάνατες και προϋπήρξαν". Τα περί αναστάσεως των ψυχών είναι "φληναφήματα αυτών που δεν έχουν εσωτερικές εμπειρίες και χρησιμοποιούν την ανθρώπινη λογική για πράγματα που δεν υπάγονται στο φυσικό πεδίο γνώσης". "Οι ψυχές," έλεγε, "προϋπήρξαν σε άλλους πνευματικούς κόσμους και μετά από έναν μεγάλο αριθμό ενσαρκώσεων, θα ξαναεπιστρέψουν σ' αυτούς τους ανώτερους κόσμους. Αυτά που λεω, έλεγε στους μαθητές του, δεν είναι η προσωπική μου γνώμη, είναι η πραγματικότητα". Η καταδίκη του Ωριγένη γι αυτές του τις ιδέες, από το Πέμπτο Οικουμενικό Συμβούλιο, το 553 μ.Χ., αναθεωρήθηκε από τους μεταγενέστερους, οι οποίοι και βεβαιώνουν την πλαστογράφηση ορισμένων γραπτών του, προκειμένου οι εχθροί του να τον παρουσιάσουν σαν επικίνδυνο αιρετικό άτομο. Αυτές οι απόψεις του Ωριγένη, ήταν και η αιτία της σταυροφορίας του Πάπα Θεόφιλου εναντίον του.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός (328-391 μ.Χ.),επίσκοπος Κων/λεως, δεν παίρνει κάποια σαφή θέση στο θέμα της μετενσάρκωσης και αφού αναφέρεται στις απόψεις τρίτων, έμμεσα ομολογεί την άγνοιά του επί του θέματος.
Ο Άγιος Αυγουστίνος (354-430 μ.Χ.), ήταν ένας Καθολικός επίσκοπος που ποτέ δεν αρνήθηκε τις Νεοπλατωνικές του ιδέες, σε σημείο που να λεει ότι ο Πλάτωνας ξαναγεννήθηκε σαν Πλωτίνος. Η διδασκαλία του ήταν ένα μείγμα μυστικιστικής ευλάβειας, Νεοπλατωνικής φιλοσοφίας, αλληγορικής θεώρησης των Γραφών, Καθολικής αλλά συγχρόνως και Προτεσταντικής παράδοσης και αυστηρής λογικής. Οι Πλατωνικές απόψεις και θεωρήσεις του, συχνά παρουσίαζαν σοβαρές αντιθέσεις μεταξύ τους και ξάφνιαζαν τους συγχρόνους του, ειδικά όταν συνδεόταν με πρωτότυπες για την εποχή εκείνη απόψεις, όπως το ότι η Γη είναι σφαιρική και όχι επίπεδη. "Οι ψυχές θα έλθουν κατά την ανάσταση στο σώμα που κάποτε κατοίκησαν" έλεγε, "αλλά δεν πηγαίνουν από ένα ανθρώπινο, σε κάποιο άλλο μη ανθρώπινο σώμα".
Όσον αφορά τον μεγάλο Διονύσιο Αρεοπαγίτη, τον μαθητή του Αποστόλου Παύλου και πρώτο επίσκοπο της Αθήνας, τον τολμηρό Χριστιανό θεολόγο που χρησιμοποίησε τη γλώσσα και τα φιλοσοφικά σχήματα των Νεοπλατωνικών, υπάρχει η βεβαιότητα ότι μετά από δύο αιώνες ξαναγεννήθηκε και μαρτύρησε σαν Διονύσιος πρώτος επίσκοπος Παρισίων. Λένε πως, ό,τι δεν είχε τον χρόνο να γράψει ο Διονύσιος ο πρώτος επίσκοπος της Αθήνας, το έγραψε ο πολυγραφότατος Διονύσιος ο πρώτος επίσκοπος Παρισίων. Σήμερα, μετά από πολύ μεγάλες μελέτες, έχει αποδειχθεί ότι το έργο που αποδιδόταν στον Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη, "Περί της Ουρανίου Ιεραρχίας", που το πρωτότυπό του βρίσκεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη στο Παρίσι, καθώς και το "Codex Graecus", γράφτηκαν τον 3ο αιώνα και αποσπάσματά τους αναφέρθηκαν για πρώτη φορά το 533 μ.Χ. σε θεολογικές συζητήσεις στην Κωνσταντινούπολη. Τα βιβλία αυτά του Διονυσίου άνθησαν στη Δύση και επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό τη θεολογία της.
Ο Συνέσιος (370-430 μ.Χ.) επίσκοπος Πτολεμαϊδας, δίσταζε να αναλάβει τη θέση του Επισκόπου, επειδή δεν μπορούσε να αποδείξει πολλά από αυτά που πίστευε, όπως την προϋπαρξη των ψυχών. "Η ψυχή, έλεγε, έρχεται στη Γη και κατοικεί μέσα στο σώμα κάποιου ζώου, όπως κάποιος από μας μπαίνει σε ένα πλοίο για να ταξιδέψει. Με τον ίδιο τρόπο κατοικεί και μέσα σε σώματα ανθρώπων. Με αυτόν τον τρόπο, η ψυχή παίρνει εμπειρίες μέσα σε διάφορα σώματα στον υλικό κόσμο και τελικά επιστρέφει στο λιμάνι από το οποίο άρχισε το ταξίδι της, που είναι η Αγκαλιά του Πατέρα, το Βασίλειο των Ουρανών".
Ο Χαλκίδιος, ένας χριστιανός φιλόσοφος, έλεγε ότι "οι ψυχές που δεν κατόρθωσαν σε μια τους ενσάρκωση να αποκτήσουν τη Θέωση, έρχονται και ξανάρχονται μέσα σε διάφορα ανθρώπινα σώματα, μέχρι να την αποκτήσουν".
Ο Νεμέσιος (4ος-5ος αιώνας) επίσκοπος Εμέσης (Χομς Συρίας) έγραφε ότι, ο Μωυσής δεν είπε ότι η ψυχή γεννιέται την ώρα που είναι να μπει σε κάποιο σώμα, ούτε είναι λογικό να υποστηρίξει κανείς ότι η ψυχή δεν είναι αθάνατη. Ακόμη, οι μεγαλύτεροι των Αρχαίων Ελλήνων πιστεύουν στη μετενσάρκωση και ακόμη ότι οι ψυχές είναι ίδιες, αλλά έχουν έναν διαφορετικό βαθμό εξέλιξης, ανάλογα με τις ζωές που έζησαν. Οι απόψεις του Νεμέσιου ήταν τελείως αντίθετες με αυτές του Ιάμβλιχου, που δίδασκε ότι υπάρχουν διάφορα είδη ψυχών και ότι δεν μπορεί μια ψυχή που εμψυχώνει έναν άνθρωπο, σε κάποια άλλη ενσάρκωση να εμψυχώσει ένα ζώο.

Ο Ειρηναίος (130-208 μ.Χ.) έλεγε ότι, αφού δεν θυμάται ο άνθρωπος τις περασμένες του ζωές, άρα αυτές δεν υπήρξαν ποτέ.

Στο έργο "Οκτάβιος" του Λατίνου Φήλικα Μινούκιου (2ος-3ος αιώνας) , που περιγράφει έναν διάλογο μεταξύ ενός Χριστιανού και ενός Παγανιστή, ο Χριστιανός υπεραμύνεται των κατηγοριών για τη νέα θρησκεία και του λεει, πως οι μεγαλύτεροι φιλόσοφοί σας ο Πυθαγόρας και ο Πλάτωνας διδάσκουν ότι μετά τη διάλυση του σώματος, μόνον η ψυχή διατηρείται και συχνά επανέρχεται στη Γη, μέσα σε ένα νέο σώμα. Το να υποστηρίξει όμως κανείς ότι η ψυχή μετά την εμψύχωση ενός ανθρωπίνου σώματος, μπορεί να εμψυχώσει και ένα σώμα ζώου, είναι αδιανόητο.
Τέλος, ο Αμβρόσιος, ο Γρηγόριος της Νικαίας και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, συμφωνούσαν σε ένα σημείο, ότι δηλαδή οι διδασκαλίες του Πλάτωνα και του Πυθαγόρα για την αθανασία της ψυχής και τη μετεμψύχωση, όπως διδάχθηκαν από τον Νεοπλατωνιστή Αμμώνιο Σακκά, απέδιδαν την αλήθεια. Οι απόψεις όμως αυτές είχαν σαν αποτέλεσμα να εξάψουν το μίσος και την οργή των Ιερατείων, ενάντια στους Αρχαιοέλληνες φιλόσοφους. Έτσι στη συνέχεια, με την παρακμή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, με τις καταστροφές των γραπτών κειμηλίων και τη θανάτωση φιλοσόφων και πνευματικών ανθρώπων, η άγνοια που επακολούθησε κατά την εποχή του Μεσαίωνα, επέτρεψε να κυριαρχήσουν οι απόψεις των Ιερατείων, να διαστρεβλωθούν οι Χριστικές διδασκαλίες, σε βαθμό που να χαθεί το Εσωτερικό τους νόημα, και σήμερα τα Ευαγγέλια να περιέχουν πολλές αντιφάσεις και ασάφειες.
Από την πλευρά της Δυτικής Χριστιανικής εκκλησίας, πολλοί Καθολικοί κληρικοί και λαϊκοί μύστες, δέχονταν τις Νεοπλατωνικές αντιλήψεις περί μετεμψύχωσης, είτε αποδεχόμενοι τις απόψεις άλλων μυστών, είτε από προσωπική εμπειρία που απέκτησαν με προσευχή, εσωστροφή και διαλογισμό. Τέτοιοι μύστες κατά τον 12ο και 13ο αιώνα ήταν : Ο άγιος Βερνάρδος του Κλαιρβώ, ο άγιος Βίκτωρ και οι διάδοχοί του, ο άγιος Φραγκίσκος της Ασσίζης, ο Μποναβεντούρα κ.ά. Κατά τον 14ο και 15ο αιώνα ήταν : Ο Καρτέσιος, ο Γιοχάνες Τάουλερ, ο Σούκο, ο Νικόλος Κουζινός κ.ά. Κατά τον 16ο και 17ο αιώνα : Ο Φρανσουά της Σάλης, ο Ιγνάτιος Λογιόλα, ο Σιλάσιος και οι μέγιστοι μύστες του Χριστιανισμού στην Ισπανία, η αγία Τερέζα της Αβίλας και ο Ιωάννης του Σταυρού.

Χριστιανοί Γνωστικοί, οι Καθαροί και άλλες αιρετικές ομάδες

Οι Χριστιανοί Γνωστικοί, που επιδίωκαν να βιώσουν τις αρχές της απλής πρωτοχριστιανικής ζωής, με αυστηρότητα, άσκηση και πενία, δέχονταν όλοι την μετεμψύχωση. Οι Γνωστικοί ακολούθησαν την Εσωτερική ή Μυστικιστική πλευρά της Χριστικής Διδασκαλίας, που δεν υπέστη τη νόθευση των πανίσχυρων, εκείνη την εποχή, Ιερατείων. Έμειναν μακριά από τα τυπικά, τις τελετουργίες και τους κανόνες της εκκλησίας όπως διαμορφώθηκαν από τον Κωνσταντίνο και την Ελένη, μακριά από την άποψη του "πίστευε και μη ερεύνα", αλλά πολύ κοντά στις Νεοπλατωνικές ιδέες του Αμμώνιου Σακκά και ακόμη πιο κοντά στην πίστη και τον τρόπο ζωής των Χριστιανών, των πρώτων μετά τη Σταύρωση χρόνων.
Οι μαθητές του Βασιλίδη, του Βαλεντίνου, του Μάρκιου, του Σιμωνίδη, του Σίμωνα Μάγου, του Πρισκιλλιανού της Ισπανίας και του Μάνιχου, ήταν θιασώτες αυτών των απόψεων. Ο Γνωστικισμός υπήρξε ένα από τα πιο δυνατά ρεύματα σκέψης της Χριστιανικής πίστης και πρακτικής, και συγχρόνως μέχρι και τον 5ο αιώνα, ο φορέας των Νεοπλατωνικών απόψεων και διδασκαλιών.
Σήμερα πιστεύουμε ότι ο Γνωστικισμός ήταν η μετεξέλιξη της Εσωτερικής Χριστικής διδασκαλίας, όπως αυτή δόθηκε στους πρώτους Εβραίους Χριστιανούς. Γι αυτή την Εσωτερική Μυστικιστική διδασκαλία του Ιησού, διαβάζουμε στον Μάρκο : "Εις εσάς εδόθη να γνωρίσητε το μυστήριο της Βασιλείας του Θεού. Εις εκείνους δε τους έξω, δια παραβολών τα πάντα γίνονται"... ακόμα..."Και δια τοιούτων πολλών παραβολών ελάλει προς αυτούς τον λόγον, καθώς ηδύναντο να ακούωσι. Χωρίς δε παραβολής, δεν ελάλει προς αυτούς. Κατ' ιδίαν όμως, εξήγει πάντα εις τους μαθητάς αυτού". (Μάρκος 4 : 11 και 4 : 33-34).
Ο Ευσέβιος, αναφέρει σχετικά με τον Γνωστικό Βασιλίδη, ότι δίδασκε στην Αλεξάνδρεια περί το 125 μ.Χ. και ότι γύρω του αναπτύχθηκαν οι πρώτες Γνωστικές σχολές. Η διδασκαλία του στηριζόταν σε πληροφορίες που είχε από τον Απόστολο Ματθαίο και τον Πέτρο, μέσα από τον αγαπητό του μαθητή Γλαύκο. Ο Βασιλίδης είχε κυκλοφορήσει ένα έργο 24 τόμων με τον τίτλο "Επεξηγήσεις των Ευαγγελίων", το οποίο κάψανε αργότερα, με εντολή της εκκλησίας. Το ίδιο συνέβη και με πολλά βιβλία άλλων Γνωστικών.Αν τα βιβλία αυτά είχαν διασωθεί, ίσως σήμερα να ήταν γνωστό έστω και ένα μέρος της Εσωτερικής ή Μυστικιστικής Διδασκαλίας του Ιησού, της διδασκαλίας που έδωσε στους μυημένους μαθητές Του και η οποία είναι τελείως άγνωστη σε μας.
Οι απόψεις των Γνωστικών πολεμήθηκαν από Πάπες και Αυτοκράτορες και ήταν πάρα πολλοί αυτοί που υπέστησαν μαρτύρια και έχασαν τη ζωή για την πίστη τους. Οι απόψεις των Γνωστικών για τη μετενσάρκωση, μετά το "ανάθεμα για την προϋπαρξη" του Θρησκευτικού Συμβουλίου το 553 μ.Χ., διατηρήθηκαν τους επόμενους αιώνες και αναβίωσαν στη Δυτική Ευρώπη και τη Μικρά Ασία, μέσα από διάφορες μυστικιστικές σχολές και ομάδες. Η πιο αντιπροσωπευτική από αυτές τις ομάδες, ήταν αυτή των Αλβιγήνων ή Καθαρών. Οι Καθαροί, αναπτύχθηκαν σε τέτοιο βαθμό και κέρδισαν με τέτοιο τρόπο τις καρδιές των ανθρώπων, που τον 13ο αιώνα, λίγο έλειψε να παραμερίσουν οριστικά τον παρηκμασμένο εκκλησιαστικό Χριστιανισμό.
Παρόμοιες μυστικιστικές ομάδες, στις οποίες συμμετείχαν πολλές φορές και κληρικοί και λαϊκοί, παρουσιάστηκαν πολλές μέσα στα μαύρα χρόνια της εκκλησιαστικής χριστιανικής ιστορίας. Οι "Αδελφοί της Κοινής Ζωής", η "Κίνηση Νέα Ευσέβεια" (Devotio moderna), η "Μυστική Ένωση (Unio Mystica), οι "Φίλοι του Θεού" και οι "Αδελφοί του Ελεύθερου Πνεύματος", ήταν μερικές από τις ομάδες που πίστευαν στη βασική αρχή του Μυστικισμού, τη Μετενσάρκωση. Δυστυχώς σήμερα δεν έχουμε πολλές γραπτές πληροφορίες γι αυτές, διότι ήταν πολλοί αυτοί που φρόντισαν ώστε γραπτά και μύστες να καούν στην ίδια πυρά, όπως συνέβη με τη συγγραφέα του βιβλίου "Μετενσάρκωση", τη Μαργαρίτα Πορέτ το 1310.

Η Έλενα Πετρόβνα Μπλαβάτσκυ

Ήρθε να ανακινήσει τα τελματωμένα νερά του Χριστιανικού μυστικισμού στη Δύση, φέρνοντας από την Ανατολή, "το ίδιο παλιό κρασί μέσα σε καινούρια μπουκάλια". Πήρε τη δάδα του Χριστιανικού μυστικισμού, που δεν έφεγγε και είχε σχεδόν σβήσει, την ένωσε με τη δάδα της Ανατολικής μυστικιστικής παράδοσης και στις μέρες της, φώτισε όσο κανένας άλλος, το Μυστικιστικό Μονοπάτι που οδηγεί στην Αυτογνωσία και τη Θέωση. Υπήρξε ένας άξιος υπηρέτης του Θεού. Ένας οδηγός για μας τους αναζητητές της "Αλήθειας".